Bakabildik Ne Demek ?

Ceren

New member
Bakabildik Ne Demek?



Türkçe dilinde kelimelerin kökeni ve anlamları üzerine düşünmek, günlük hayatın dilsel zenginliğini daha iyi anlamak için önemli bir adımdır. Bu bağlamda "bakabildik" kelimesi, dilimize özgü fiil çekimlerinden türemiş bir ifadedir. Bu makalede "bakabildik" kelimesinin anlamı, kullanımı ve dilbilgisel yapısı üzerinde durulacak, aynı zamanda bu kelimenin kullanımına dair çeşitli sorular ve cevaplar sunulacaktır.



Bakabildik Kelimesinin Anlamı



Türkçe'de "bakabildik" kelimesi, bir eylemin gerçekleşme potansiyelini ve bu eylemin geçmiş zaman diliminde yapılıp yapılmadığını ifade eden bir fiil çekimidir. "Bakmak" fiiline "-ebil-" ekinin ve geçmiş zaman kipinin eklenmesiyle oluşturulmuştur. "Bakmak" bir şeye dikkat etmek, göz atmak, görmek anlamına gelirken, "-ebil-" eki bir fiilin yapılabilirliğini, yani bir eylemi yapma kapasitesini ifade eder. Dolayısıyla "bakabildik" kelimesi, "bakma eylemini yapabildik" anlamına gelir. Geçmiş zaman kipinde kullanıldığı için, bu eylemin önceden yapılabildiğini ifade eder.



Örnek cümle: "Dün konsere gitmeden önce bilet fiyatlarına bakabildik mi?"



Bakabildik Kelimesinin Dilbilgisel Yapısı



"Bakabildik" kelimesini analiz etmek gerekirse, bu kelimenin şu parçalardan oluştuğu görülür:

- **Bak-**: "Bakmak" fiilinin kökü.

- **-ebil-**: Yapabilirlik eki. Türkçede bir eylemin mümkün olup olmadığını ifade eden ek, fiilin yapılabilirlik durumunu belirtir.

- **-di-**: Geçmiş zaman eki. Bu ek, eylemin geçmişte olduğunu ifade eder.

- **-k**: 1. çoğul şahıs eki. Bu ek, fiili gerçekleştirenlerin bir grup insan olduğunu ifade eder.



Bu yapı sayesinde "bakabildik" kelimesi, bir grup insanın bir eylemi geçmişte yapabildiğini belirtir.



Bakabildik İle İlgili Sorular ve Cevaplar



1. "Bakabildik" kelimesinin tam anlamı nedir?

"Bakabildik", "bakmak" fiilinin yapılabilirliğini ifade eden bir kelimedir. Geçmiş zaman kipinde olup, bir grup insanın bir şeyi görebildiğini, inceleyebildiğini ya da bakma eylemini gerçekleştirebildiğini belirtir.



2. "Bakabildik" kelimesi hangi zaman diliminde kullanılır?

Bu kelime geçmiş zaman kipinde kullanılır. Eylemin daha önce gerçekleştiğini ve yapılabilir olduğunu ifade eder.



3. "Bakabildik" kelimesi hangi durumlarda kullanılır?

Bir kişinin ya da bir grubun bir şeye bakabilme kapasitesinin geçmişte olup olmadığını ifade etmek için kullanılır. Örneğin: "Dosyalara bakabildik mi?" cümlesi, geçmişte dosyalara göz atma fırsatının olup olmadığını sorgular.



4. "Bakabildik" kelimesi ile benzer yapıda başka hangi kelimeler var?

Bu yapıdaki diğer kelimeler de "-ebil-" ekini içerir ve yapılabilirlik anlamı taşır. Örnekler: "yazabildik" (yazmak fiili), "görebildik" (görmek fiili), "çıkabildik" (çıkmak fiili).



5. "Bakabildik" kelimesi yerine başka hangi kelimeler kullanılabilir?

Bu kelimenin tam anlamını ifade eden başka kelimeler yoktur, çünkü "bakabildik" spesifik olarak bir eylemi yapma kapasitesine atıfta bulunur. Ancak farklı bağlamlarda "görebildik" ya da "inceleyebildik" gibi kelimeler kullanılabilir.



Türkçede -Ebil- Ekini Kullanan Diğer Kelimeler



"Ebil-" ekini sadece "bakmak" fiilinde değil, diğer pek çok fiilde de görmek mümkündür. Bu ekin anlamı, bir eylemi yapabilme kapasitesine sahip olmayı belirtir. İşte bazı örnekler:



- **Gidebildik**: "Gitme" eylemini yapabilme kapasitesini belirtir. Örneğin: "Bugün toplantıya gidebildik."

- **Yapabildik**: Bir eylemi gerçekleştirme kapasitesine sahip olunduğunu ifade eder. Örneğin: "Sınav sorularını yapabildik."

- **Gülebilmek**: Gülme eyleminin yapılabilirliğini belirtir. Örneğin: "Şakaya gülebildik."



Bu kelimeler, Türkçe’de yaygın olarak kullanılan yapılardır ve günlük dilde sıkça yer alır. "-ebil-" eki ile fiiller, o eylemi gerçekleştirme potansiyelini ifade eder. Bu bağlamda "bakabildik", "gidebildik", "yapabildik" gibi kelimeler sıklıkla kullanılır.



Bakabildik Kelimesinin Günlük Hayatta Kullanımı



"Bakabildik" kelimesi, günlük konuşmalarda oldukça sık kullanılan bir fiil çekimidir. Özellikle bir durum ya da olaya geçmişte göz atabilme, bakabilme durumunun olup olmadığını sormak veya ifade etmek için kullanılır. Örneğin:



- "Raporlara bakabildik mi?" (Geçmişte raporlara göz atma fırsatımız oldu mu?)

- "Dün akşamki filme bakabildik." (Dün akşam filme göz atma imkanımız oldu.)

- "Sunuma başlamadan önce verileri inceleyebildik." (Sunuma başlamadan önce verileri görme ve değerlendirme fırsatımız oldu.)



Bu cümleler, "bakabildik" kelimesinin günlük hayattaki kullanımına dair örnekler sunmaktadır. İnsanların bir konuya, duruma ya da nesneye bakma fırsatının geçmişte olup olmadığını belirtmek için yaygın olarak kullanılır.



Bakabildik Kelimesi İle İlgili Sıkça Sorulan Diğer Sorular



1. "Bakabildik" kelimesi olumsuz nasıl yapılır?

Olumsuz hale getirmek için "-ebil-" ekinin olumsuzu olan "-ememek" yapısı kullanılır. Örneğin: "Bakabildik" kelimesinin olumsuz hali "bakamadık" şeklindedir. Yani bir eylemi yapma kapasitesinin olmadığını ifade eder. Örnek: "Dün dosyalara bakamadık."



2. "Bakabildik" kelimesi hangi kiplerde kullanılabilir?

"Bakabildik" geçmiş zaman kipindedir, ancak diğer kiplerde de benzer yapı kullanılabilir. Örneğin:

- Şimdiki zaman: "Bakabiliyoruz" (Şu an bakma kapasitesine sahibiz.)

- Gelecek zaman: "Bakabileceğiz" (İleride bakma kapasitesine sahip olacağız.)



3. "Bakabildik" kelimesi hangi bağlamlarda kullanılamaz?

Bu kelime, somut bir şey üzerine bakma eylemini ifade eder. Bu yüzden soyut kavramlarda kullanımı pek uygun değildir. Örneğin "Düşüncelere bakabildik" gibi bir ifade, anlamsız olur çünkü düşüncelere fiziksel olarak bakmak mümkün değildir.



Sonuç



"Bakabildik" kelimesi, Türkçe dilinde bir eylemin yapılabilirliğini ve bu eylemin geçmişte gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini ifade eden bir fiil çekimidir. Günlük konuşmalarda sıkça kullanılan bu yapı, fiillere "-ebil-" ekini ekleyerek yapılabilirlik anlamı katmaktadır. Özellikle geçmişte bir eylemin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini belirtmek için kullanılan "bakabildik", dilimizdeki zengin çekim yapılarından biridir.